Tư vấn truyền hình trực tiếp “Bảo vệ bé khỏe mạnh trong mùa đông xuân”

Mời các bạn theo dõi buổi tư vấn truyền hình trực tiếp

Trong thời tiết lạnh ẩm, cả người lớn và trẻ đều dễ mắc các bệnh đường hô hấp, nhưng ở trẻ khi mắc bệnh hô hấp sẽ dễ chuyển bệnh nặng và cũng rất dễ tái phát bệnh do trẻ chưa phát triển thể chất một cách đầy đủ, hệ thống miễn dịch còn khiếm khuyết để tạo ra miễn dịch chống lại tác nhân gây bệnh.

Trẻ càng nhỏ tuổi càng dễ nhạy cảm với thời tiết và càng dễ mắc bệnh hơn trẻ lớn và người trưởng thành. Bệnh mùa đông - xuân hay gặp nhất ở trẻ là bệnh đường hô hấp như: viêm mũi, họng, viêm VA, viêm amidan, viêm xoang, hen phế quản...

Ngoài các bệnh về đường hô hấp, thời tiết này, trẻ cũng rất dễ mắc một số bệnh như: tiêu chảy, một số bệnh về da (eczema, bệnh mày đay...).

Bên cạnh đó, một số bệnh dịch truyền nhiễm vẫn đang lưu hành trong cộng đồng như: cúm, tay chân miệng, sốt xuất huyết, sởi, viêm não virut… cũng là mối đe dọa đối với sức đề kháng còn non yếu của trẻ.

Để giúp người dân có thêm kiến thức phòng tránh các bệnh thường gặp ở trẻ trong mùa này, Báo Sức khỏe & Đời sống (Suckhoedoisong.vn) tổ chức buổi tư vấn truyền hình trực tiếp với chủ đề “Bảo vệ bé khỏe mạnh trong mùa đông xuân”.

Báo Sức khoẻ & Đời sống trân trọng cảm ơn PGS.TS. Nguyễn Thị Diệu Thúy, Trưởng bộ môn Nhi trường Đại học Y Hà Nội; Phó trưởng khoa miễn dịch dị ứng, Bệnh viện Nhi Trung ương. TS.BS. Nguyễn Thị Việt Hà, Trưởng khoa Tiêu hóa Bệnh viện Nhi Trung ương, Phó chủ nhiệm bộ môn Nhi Đại học Y Hà Nội và ThS.BS. Lê Thị Hải, Nguyên Giám đốc Trung tâm Khám tư vấn Dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia. đã tham gia chương trình giao lưu. Trân trọng cảm ơn nhãn hàng Lifebuoy đã tài trợ cho chương trình!

Các chuyên gia tham dự chương trình

Khách mời tham dự chương trình:

PGS.TS. Nguyễn Thị Diệu Thúy, Trưởng bộ môn Nhi trường Đại học Y Hà Nội; Phó trưởng khoa miễn dịch dị ứng, Bệnh viện Nhi Trung ương.

TS.BS. Nguyễn Thị Việt Hà, Trưởng khoa Tiêu hóa Bệnh viện Nhi Trung ương, Phó chủ nhiệm bộ môn Nhi Đại học Y Hà Nội.

ThS.BS. Lê Thị Hải, Nguyên Giám đốc Trung tâm Khám tư vấn Dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia.

Buổi tư vấn được truyền hình trực tiếp trên Suckhoedoisong.vn, Songkhoe.vn bắt đầu từ: 09h30, thứ ba, ngày 29/12/2015.

Bạn đọc có thể gửi câu hỏi về tòa soạn ngay từ bây giờ theo địa chỉ email: bandientuskds@gmail.com;

hoặc trên trang fanpage: Y tế Việt Nam

hoặc fanpage của báo: Sức khỏe & Đời sống

Hoặc gửi câu hỏi dưới dạng tin nhắn vào số điện thoại 0965350350 trong thời gian diễn ra tư vấn truyền hình trực tiếp. (Lưu ý, toà soạn không nhận cuộc gọi).

Hoặc điền vào mẫu phía dưới trang.

Thực phẩm nào giàu DHA?

Em chuẩn bị sinh con đầu lòng, nghe nói DHA giúp trẻ thông minh. Vậy xin bác sĩ cho biết những thực phẩm nào giàu DHA mà bà mẹ và trẻ nên ăn?

Thúy Hằng (Thanh Hóa)

DHA cần thiết cho phát triển hoàn thiện chức năng nhìn của mắt, sự phát triển hoàn hảo hệ thần kinh. Nếu thiếu DHA trong quá trình phát triển, trẻ sẽ có chỉ số thông minh IQ thấp.

Theo các nghiên cứu, DHA được tìm thấy trong nhiều nguồn thực phẩm khác nhau. Nó có nhiều nhất trong nội tạng động vật như gan và mỡ cá, bao gồm cá hồi, cá ngừ, cá trích, cá mòi, cá bơn, cá thu, trứng, sữa, các loại hạt có dầu, dầu cá để bổ sung DHA. Trẻ đẻ non và sơ sinh bình thường đòi hỏi phải cung cấp đủ DHA bởi trẻ chưa có khả năng chuyển tiền tố DHA từ dầu thực vật, hay các thức ăn thay thế sữa mẹ khác sang DHA. Sữa mẹ cung cấp đủ DHA cho trẻ, vì vậy, việc cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu và cho con bú kéo dài tới 24 tháng là rất quan trọng.

Ở những năm đầu đời, cần cho trẻ ăn nhiều loại thực phẩm, đặc biệt là cá biển - loại thức ăn giàu DHA nhất. Các loại rau lá xanh, trứng cũng là nguồn cung cấp DHA phong phú. Ngoài ra, mẹ bầu cũng nên tăng cường các loại dầu thực vật chứa nhiều axit béo omega-3 hoặc mỡ động vật như mỡ gia cầm cũng có chứa nhiều chất béo này. Không nên cho trẻ ăn loại thức ăn nhanh, xúc xích, gà viên chiên… vì hầu như không có DHA hoặc ở hàm lượng rất thấp.

BSCKI. Kim Hằng

Đồ nhựa đã thay bpa bằng bps vẫn độc

Tính độc hại của BPA

Cấu trúc BPA gồm hai nhân phenol, hai nhóm metyl nối với nhau qua cầu nối carbonhydro (CH2). Được làm nguyên liệu (năm 1957) để sản xuất đồ nhựa, đặc biệt là nhựa polycarbonate để làm kính mát, bao bì thực phẩm, dụng cụ ăn uống trẻ em, chai lọ tái chế, làm lớp lót bên trong những lon kim loại, dùng trong các loại giấy ghi hóa đơn chịu nhiệt. Từ nhựa, BPA có thể thôi vào thực phẩm khi nóng. Tổ chức môi trường California (năm 2007) cho biết: đun nóng bình sữa nhựa(5 nhãn hiệu thông dụng), thấy có tiết ra một lượng BPA khá cao. Taman Galloway và cộng sự trong cuộc điều tra “Dinh dưỡng và Sức khỏe quốc gia Mỹ” (năm 2005 - 2006) đã kiểm tra 1.483 người lớn, thấy 25% có BPA trong nước tiểu ở mức cao.

Nếu dùng đồ nhựa nên chọn loại làm bằng polypropylen

Đã có các nghiên cứu về mối liên quan giữa phơi nhiễm BPA với một số bệnh:

BPA độc cho hệ sinh dục và não: một nhóm 12 chuyên gia thực hiện các nghiên cứu theo “Chương trình phòng chống độc quốc gia của Mỹ” báo cáo: BPA làm cho hệ sinh dục, não của động vật sơ sinh phát triển bất thường; chỉ cần một liều nhỏ BPA cũng có thể gây ảnh hưởng tương tự lên bào thai người và trẻ nhỏ; tuy nhiên, báo cáo không khẳng định lượng BPA là bao nhiêu sẽ gây ra ảnh hưởng này

BPA tạo ra bất thường về tế bào: theo GS. VandeWoort trường Đại học California (2012): những đứa trẻ nhiễm BPA khi còn ở trong bào thai mẹ, lúc lớn lên các tế bào trứng có nhiều nhiễm sắc thể, dẫn đến sinh con gặp hội chứng Down hay dễ bị sảy thai. Bào thai nhiễm BPA sẽ sinh ra các nang (các cấu trúc bao quanh trứng khi phát triển) khiến trứng chết trước khi trưởng thành. Ngoài ra, một số nghiên cứu khác cho thấy BPA có khả năng kích thích sự nhân lên của tế bào ung thư vú.

BPA với tình trạng vô sinh: một nghiên cứu đăng trên tạp chí Fertility and Sterility cho biết: so sánh 130 công nhân nam làm việc ở một nhà máy Trung Quốc thường xuyên phơi nhiễm với BPA với 88 công nhân không bị phơi nhiễm chất này thì số lượng tinh trùng ở nhóm phơi nhiễm thấp hơn ở nhóm không phơi nhiễm; điều này củng cố thêm sự lo ngại trước đây về BPA gây rối loạn hệ sinh dục dẫn đến vô sinh nam. Một số nghiên cứu khác thấy: BPA làm biến đổi khả năng sinh sản tử cung, dẫn tối vô sinh nữ.

BPA với men răng: nghiên cứu công bố trên American Journal of Pathology (10/6/2013), nhà khoa học Pháp Katia Jedeon thuộc Trung tâm nghiên cứu Coirdeliers phát hiện: phơi nhiễm BPA dù với liều thấp cũng ảnh hưởng đến sự hình thành răng sữa, gây nên bệnh thiếu chất khoáng ở men răng hàm, răng cửa (MIH). MIH là bệnh lý đặc trưng bởi các vết trắng hay ngà vàng trên răng tuy nhẹ nhưng làm răng yếu đi.

BPA với các bệnh lý khác: bệnh thiếu chất khoáng ở men răng (MIH) chỉ là biểu hiện ban đầu của phơi nhiễm BPA. Các nghiên cứu trên động vật, trên người khẳng định: phơi nhiễm BPA đầu thai kỳ hay giai đoạn đầu đời có thể làm gia tăng sự phát triển về sau này các bệnh lý: béo phì, đái tháo đường týp 2, ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt, rối loạn sinh sản. Do đó cần tiếp tục quan sát bệnh MIH trong thời gian dài.

PA với bệnh tim: những nghiên cứu ở Mỹ và Anh cho biết: nhóm người có BPA trong nước tiểu ở mức cao nhất có nguy cơ mắc chứng rối loạn tim mạch cao gấp 2 lần so với nhóm người có BPA trong nước tiểu ở mức thấp nhất. Tuy nhiên đến nay vẫn chưa phát hiện được nguyên nhân và hậu quả trực tiếp giữa BPA và bệnh tim, mối liên quan đó có thể là gián tiếp.

Sản phẩm thay thế BPA bằng BPS… vẫn độc

Một số nước có quy định cấm dùng BPA rất cụ thể. Chẳng hạn: tháng 4/2008, Bộ Y tế Canada đã chính thức coi BPA là chất nguy hiểm. Năm 2012, PDA cấm sử dụng BPA trong bình sữa trẻ em. Các nhà sản xuất đã nhanh chóng tìm các sản phẩm thay thế BPA tạo ra dòng sản phẩm BPA- Free (không có BPA). Chất được dùng nhiều nhất là BPS.

BPS có cấu trúc tương tự BPA nhưng cầu nối carbon-hydro (CH2) được thay thế bằng cầu lưu huỳnh oxy(SO2).

Về sự phơi nhiễm: Kurunthachalan Kannan một nhà hóa học môi trường NewYork (2012) đã thử trên 315 người tiếp xúc, thấy có 81% có phơi nhiễm BPS, biểu hiện có mức BPS trong nước tiểu cao.

Sử dụng các sản phẩm thủy tinh, men sứ thay nhựa khi cho vào lò nóng, hay đựng thức ăn nóng

Về tính độc hại: Sheng Wang, một nhà dược học Đại học Cincinnati ở Ohio dẫn ra một nghiên cứu công bố trên Environmental Health Perspetives. Theo đó, BPA và BPS đều làm tăng tốc độ, đều gây rối loạn nhịp tim ở chuột cái nhưng không gây hiện tượng này trên chuột đực (vì cả BPA và BPS đều tác động như một estrogen yếu lên tim nhưng chuột đực có tín hiệu ngăn cản các hoạt động của estrogen trong khi chuột cái lại không có tín hiệu này). BPA, BPS gây ra các triệu chứng trên chuột cái giống nhau đến mức không phân biệt được. Sau đó, Cassanda Kinch một nhà thần kinh học Đại học Calagy, nghiên cứu trên cá ngựa vằn nhận thấy: BPS cũng như BPA thúc đẩy sự phát triển sớm của các tế bào thần kinh đáp ứng với estrogen trong khu vực não dưới đồi. Điều này làm cho lúc lớn lên cá ngựa vằn có tính hiếu động thái quá... Theo một nghiên cứu dược công bố trong kỷ yếu của Viện Hàn Lâm Khoa học Nga, BPS gây rối loạn hoạt động estrogen thậm chí còn hơn BPA.

Theo đó, các nhà khoa học đề xuất phải xem lại việc thay thế BPA bằng BPS, nghiên cứu nhiều, sâu hơn nữa về các biphenol, chỉ cấm một mình BPA có thể chưa đủ.

Người tiêu dùng cần lưu ý gì?

Nên dùng bao bì thủy tinh. Nếu dùng đồ nhựa nên chọn loại làm bằng polypropylen (PP). Các đồ nhựa chứa BPA hay BPS đều độc. Hạn chế độc hại bằng cách: không đưa các sản phẩm nhựa này vào lò nóng (như lò từ trường), hay đựng thức ăn nóng; tránh tiếp xúc với các sản phẩm chứa chất này ở nhiệt độ cao, nếu có tiếp xúc thì cần có dụng cụ bảo hộ thích hợp, ngay sau đó phải rửa sạch.

DS.CKII. BÙI VĂN UY

Nguy hại từ hạt chống ẩm với trẻ nhỏ

Trong bất cứ sản phẩm nào từ quần áo, bánh kẹo, túi xách chúng ta đều bắt gặp những gói chống ẩm… Thông thường, nếu các gói chống ẩm được làm từ silica gel thì sẽ là dạng hạt. Tuy nhiên, với những sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, chúng ta không thể biết được liệu gói chống ẩm có dạng silica gel hay không, hay có thể là vôi bột. Nếu vôi bột thì rất nguy hiểm, bên trong ẩn chứa nhiều mối đe dọa ngầm với người sử dụng.

Tháng 12/2012, bé trai 2 tuổi rưỡi Trần Tuấn Dũng ở TP Bắc Giang đã bị bỏng giác mạc vì nghịch gói hạt chống ẩm trong túi bánh gạo. Bé được đưa đến điều trị khoa Kết – Giác mạc (Bệnh viện Mắt Trung ương) và được xác định là phải phẫu thuật điều trị.

Mới đây, một trường hợp bé trai 8 tuổi tại Trung Quốc, do không biết nên đã nghịch túi chống ẩm với nước khiến chai nước nổ tung lên, gây bỏng mắt dẫn tới nguy cơ bị mù vĩnh viễn. Trên thực tế cũng đã từng xảy ra những trường hợp tượng tự, do trẻ nhỏ còn thiếu hiểu biết, chơi đùa với gói chống ẩm mà dẫn tới những tai nạn đáng tiếc.

Bé trai 8 tuổi ở Trung Quốc đã bị tổn thương nặng ở mắt do nghịch hạt chống ẩm

Trường hợp trẻ ăn hoặc vô tình nuốt phải hạt chống ẩm

Tùy theo công ty sản xuất hoặc yêu cầu của khách hàng mà hạt chống ẩm có thể được làm từ những nguyên liệu chính khác nhau. Trường hợp trẻ nhai hoặc nuốt phải hạt chống ẩm là silica gel sẽ nguy hiểm cũng như ảnh hưởng lâu dài tới sức khỏe ít hơn so với các loại chống ẩm từ vôi bột.

Trong trường hợp trẻ nuốt phải hạt chống ẩm từ silica gel, cha mẹ cần bình tĩnh xử lý. Bản chất hạt silica gel trơ về mặt hóa học nên sẽ không có phản ứng với cơ thể. Tuy nhiên, do các hạt chống ẩm có đặc tính hút nước, làm khan, nên khi lỡ nuốt phải, bạn nên cho trẻ uống thêm thật nhiều nước lọc. Khi các hạt silica gel được ngậm đầy nước sẽ không tương tác với niêm mạc cơ thể và được bài tiết qua đường tiêu hóa.

Nhưng với trường hợp trẻ nhai hoặc nuốt phải hạt chống ẩm làm từ vôi bột thì có thể bị bỏng khoang miệng, loét họng tùy theo mức độ hóa chất mà trẻ tiếp xúc. Vì vậy, trong trường hợp này, cha mẹ cần cho trẻ súc miệng thật nhiều với nước sạch hoặc uống nhiều nước nhằm làm giảm nồng độ kiềm do phản ứng vôi bột gây ra. Đồng thời đưa trẻ tới ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Hít phải bột trong các gói chống ẩm

Bên cạnh loại túi chống ẩm dạng hạt thì trên thực tế vẫn có loại túi chống ẩm dạng bột màu trắng, mịn được sử dụng. Các loại sản phẩm này sẽ nguy hiểm hơn rất nhiều dạng hạt, đặc biệt nếu bao bì bên ngoài chất lượng kém, dễ xé hoặc rách khiến bột ở bên trong tung ra ngoài. Khi hít phải loại bột này, trẻ có thể bị bỏng hô hấp. Hơn nữa, bỏng do kiềm nguy hiểm hơn nhiều so với bỏng do axít vì dễ bỏng sâu và lan rộng.

Hạt chống ẩm vô cùng nguy hại với trẻ nhỏ (Ảnh minh họa: Internet)

Trường hợp trẻ vô tình hít phải loại bột chống ẩm này sẽ gây ra tình trạng bỏng, rát mũi, khó thở. Cha mẹ cần nhanh chóng lấy nước nhỏ mũi để rửa mũi cho trẻ. Và đồng thời cũng đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám kỹ hơn, từ đó đảm bảo điều trị an toàn cho trẻ.

Hạt chống ẩm bắn vào mắt

Tai nạn hay xảy ra nhất là các hạt chống ẩm bắn vào mắt khi trẻ đùa nghịch. Tùy từng loại hạt chống ẩm mà mức độ nguy hiểm sẽ khác nhau. Nhưng dù là hạt chống ẩm dạng nào thì cũng sẽ gây ra những ảnh hưởng không tốt đến đôi mắt của trẻ. Đặc biệt, với loại chống ẩm từ vôi bột thì sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng, khiến giác mạc bị bỏng, sưng phù, thậm chí trẻ có thể mù vĩnh viễn.

Vì vậy, nếu không may rơi vào trường hợp này, cần hướng dẫn trẻ bình tĩnh chớp mắt, nhỏ nước muối, thậm chí chỉ là nước lã từ từ để hạt chống ẩm no nước và bong ra, tuyệt đối không được dụi mắt hay lôi vội ra sẽ dễ làm rách giác mạc mắt. Với loại túi chống ẩm là bột mịn, cha mẹ cũng sơ cứu tương tự cho trẻ trong suốt quá trình đưa trẻ tới cơ sở y tế gần nhất để bác sĩ chuyên môn cấp cứu kịp thời, tránh hậu quả khiến mắt trẻ khó hồi phục.

Cha mẹ cần hết sức lưu ý, tránh để trẻ tiếp xúc với túi, hạt chống ẩm

Để bảo vệ trẻ nhỏ, tại mỗi gia đình, cha mẹ nên phân tích cho con nhận biết về hình thức bên ngoài cũng như tác hại của gói chống ẩm để các bé biết cách phân biệt, không nghịch, nuốt hay xé gói chống ẩm có trong các gói bánh, kẹo hoặc thực phẩm nói chung.

Đối với các trẻ nhỏ hơn, chúng ta cần kiểm tra kỹ các gói thực phẩm mua về, cẩn thận vứt bỏ các gói chống ẩm trước khi đưa cho trẻ gói bánh hoặc kẹo. Tuyệt đối không cho trẻ chơi hoặc tiếp xúc với chúng.

Bên cạnh đó, các nhà sản xuất cũng cần quan tâm hơn nữa trong việc cảnh báo tác hại của gói chống ẩm trong các sản phẩm đồ ăn dành cho trẻ nhỏ.

Vân Doãn

Gia đình 4 người nguy kịch, 1 trẻ tử vong do đốt than sưởi trong phòng kín

Ngày 26/1, Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Việt Nam-Ba Lan (Nghệ An) mới cho biết, chiều 22/1, đã tiếp nhận 5 bệnh nhân trong một gia đình tại thị trấn Nam Đàn, huyện Nam Đàn nhập viện trong tình trạng ngộ độc khí carbon monoxide do đốt than sưởi trong phòng kín.

Năm bệnh nhân gồm: chị Nguyễn Thị Nga (20 tuổi), bà Nguyễn Thị Tiến (40 tuổi, mẹ ruột chị Nga), chị Đậu Thị Hạnh (17 tuổi, em chồng chị Nga) và 2 cháu bé: bé gái 18 tháng tuổi và bé trai 1 ngày tuổi con chị Nga.

Theo gia đình bệnh nhân, tối 21/1, vì chị Nga vừa sinh con thứ 2 được 1 ngày tuổi, thời tiết chuyển rét nên đã đốt than củi để xông cho sản phụ cũng như sưởi ấm cả nhà. Trong diện tích phòng kín khoảng 15m2, lò than sản sinh khí CO đã khiến cả 5 thành viên ngủ trong phòng bị nhiễm độc, bất tỉnh.

Chị Hạnh đang được theo dõi sức khỏe tại bệnh viện

Đến 5h30 phút sáng 22/1, khi người nhà mở cửa phòng, phát hiện bà Tiến và chị Hạnh đã rơi vào tình trạng khó thở, sùi bọt mép, cháu bé 18 tháng tuổi tím tái, nguy kịch. Ngay lập tức, các bệnh nhân được chuyển đi cấp cứu.

Tuy nhiên, bé gái 18 tháng tuổi đã tử vong sau ít phút, 2 bệnh nhân lớn tuổi được chuyển vào cấp cứu tại Bệnh viện HNĐK Nghệ An.

Đến hôm nay (26/1), sau 3 ngày nhập viện điều trị, được các y bác sỹ nỗ lực cứu chữa, cả 4 bệnh nhân điều trị tại Bệnh viện HNĐK Nghệ An sức khỏe tiến triển tốt hơn. Riêng bệnh nhân Nga cần theo dõi thêm tình trạng sức khỏe sinh sản tại khoa Sản do vừa sinh con.

Không sưởi bằng củi, than tổ ong trong phòng kín thời gian quá lâu

Bác sĩ Nguyễn Tiến Dũng, Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, không nên sưởi ấm phòng bằng bếp than tổ ong hoặc củi trong phòng kín thời gian kéo dài quá 1 tiếng hoặc qua đêm sẽ dẫn tới nguy cơ phát sinh khí cacbonic, giảm khí oxy. Nếu để thời gian dài sẽ tới sức khỏe, thậm chí dẫn tới hiện tượng, hôn mê, tổn thương não, chết ngạt. ảnh hưởng Trong những đợt lạnh ở các năm trước đây, nhiều vụ tử vong do sưởi bằng than tổ ong, củi đã xảy ra

BS Dũng cũng lưu ý, với những gia đình dùng đèn sưởi, điều hòa nhiệt độ chiều nóng để tăng nhiệt độ trong phòng, cần chú ý nhiệt độ để phù hợp, không để quá nóng. Nhiều trẻ sơ sinh, da mỏng, nếu để quá gần đèn sưởi sẽ dẫn tới hiện tượng bỏng da.

Thanh Xuân

(Univadis)

Hội chứng Rubella bẩm sinh: Hiểm họa với thai nhi

Bệnh Rubella còn có tên gọi bệnh sởi Đức - là bệnh truyền nhiễm do virut gây ra. Tuy Rubella là bệnh lành tính và sau khi khỏi, người bệnh có miễn dịch bền vững nhưng nguy hiểm nhất là phụ nữ mang thai mắc Rubella sẽ gây hội chứng Rubella bẩm sinh, là nguyên nhân gây ra các khuyết tật trầm trọng cho trẻ sơ sinh? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận biết và cách phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này.

Bệnh Rubella lây truyền bởi các giọt nước bọt trong không khí khi người mang mầm bệnh hắt hơi hoặc ho. Người bệnh trở thành nguồn lây sau 5-7 ngày kể từ khi virut xâm nhập cơ thể người mẹ, nếu người bệnh là phụ nữ có thai, trong thời gian này có thể truyền virut sang thai nhi. Người bị nhiễm virut có khả năng lây truyền cao nhất trong thời kỳ phát ban. Tuy nhiên virut có thể lây truyền trước và sau phát ban 7 ngày. Trẻ bị hội chứng Rubella bẩm sinh có thể lây truyền virut trong khoảng thời gian một năm hoặc hơn. Rubella là bệnh lành tính và sau khi khỏi, người bệnh có miễn dịch bền vững.

Tổn thương trên da do rubella.

Dấu hiệu nhận biết bệnh Rubella

Sau khi virut vào cơ thể độ 2-3 tuần, bệnh nhân hoàn toàn bình thường. Tiếp theo có 3 triệu chứng chính là sốt, phát ban và nổi hạch.

Sốt: Đau đầu, mệt mỏi thường xuất hiện 1-4 ngày, sau khi phát ban thì sốt giảm. Sốt nhẹ 38,5oC.

Nổi hạch: Ở vùng xương chẩm, khuỷu tay, bẹn, cổ, sờ hơi đau. Hạch thường nổi trước phát ban, tồn tại vài ngày sau khi ban bay hết.

Phát ban: Là dấu hiệu làm người ta để ý tới. Ban mọc lúc đầu ở trên đầu, mặt, rồi mọc khắp toàn thân, thường không tuần tự như sởi. Nốt ban có hình tròn hay bầu dục, đường kính chừng khoảng 1-2mm, các nốt có thể hợp thành từng mảng hay đứng riêng rẽ. Trong vòng 24 giờ ban mọc khắp người, chỉ sau 2-3 ngày là bay hết. Cần phân biệt với ban của sởi: Ban sởi sờ mịn, mọc thứ tự từ trên đầu, mặt xuống, sau khi bay để lại các vảy như phấn rôm, trên da có các vằn màu sẫm.

Các thể lâm sàng

Rubella bẩm sinh: Virut từ máu mẹ qua nhau thai. Trẻ sơ sinh khi đẻ ra đã có ban, hoặc trong vòng 48 giờ sau sinh. Bệnh nhi có gan to, lách to, vàng da.

Thể xuất huyết do giảm tiểu cầu: Chiếm tỷ lệ 1/3.000 ca. Xuất hiện xuất huyết vào 1-2 tuần sau khi phát ban. Có thể chảy máu cam, xuất huyết tiêu hóa, trẻ sơ sinh có thể chảy máu rốn.

Phụ nữ có thai bị Rubella

Điều đáng quan tâm nhất là những dị tật của thai nhi trong bụng mẹ.

Trong 3 tháng đầu: 70-100% trẻ đẻ ra bị Rubella bẩm sinh và 25% trẻ bị dị tật bẩm sinh ở các cơ quan tim, mắt, não.

Sau 3 tháng: Nếu mẹ có thai được 13-16 tuần, thì trẻ bị Rubella bẩm sinh với tỷ lệ 17%. Khi thai được 17-20 tuần thì tỷ lệ 5%. Và khi thai hơn 20 tuần, tỷ lệ đó bằng 0%.

Biến chứng của hội chứng Rubella bẩm sinh gồm điếc, đục thủy tinh thể, bệnh tim và chậm phát triển trí tuệ. Khi bà mẹ mang thai 3 tháng đầu bị bệnh Rubella thì dễ bị sẩy thai hoặc thai chết lưu trong tử cung; nếu thai tiếp tục được phát triển thì trẻ sinh ra thường thiếu cân, chậm lớn, chậm mọc răng và kèm theo các dị tật bẩm sinh như đục nhân mắt (một hoặc hai bên); đục giác mạc; tim tiên thiên lỗ thông vách tim, còn ống động mạch, hẹp eo động mạch phổi; trẻ còn có thể bị câm, điếc, chậm phát triển trí tuệ.

Điều trị bệnh thế nào?

Hiện tại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu đối với Rubella và hội chứng Rubella bẩm sinh. Cần điều trị triệu chứng như giảm đau, hạ nhiệt. Giữ ấm, tránh gió lạnh trong thời gian phát ban, đề phòng bội nhiễm viêm đường hô hấp. Ăn uống đủ chất dinh dưỡng để nâng cao sức đề kháng. Tăng cường ăn hoa quả như cam, chanh và các vitamin. Trẻ nhỏ bị hội chứng Rubella bẩm sinh cần được điều trị những biến chứng do bệnh gây ra.

Phòng bệnh là quan trọng

Hai biện pháp chính của phòng bệnh là cách ly và tiêm phòng vắc-xin. Tiêm phòng vắc-xin Rubella giảm độc lực, tạo nên miễn dịch ít nhất là 16 năm hoặc có thể cả đời. Vì vậy nên tiêm phòng Rubella rộng rãi cho trẻ từ 12-24 tháng tuổi. Để phòng hội chứng Rubella bẩm sinh, phụ nữ đang ở tuổi sinh đẻ (15-40) nếu chưa mắc bệnh bao giờ hoặc chưa tiêm khi nhỏ thì cần tiêm bổ sung vắc-xin này để phòng bệnh Rubella và phòng khi mang thai bị bệnh sẽ gây hội chứng Rubella bẩm sinh cho thai nhi. Chú ý: Sau tiêm phòng ít nhất 3 tháng mới nên có thai.

Cách ly: Phải cách ly 8-10 ngày trước và sau khi phát ban và ban bay hết.

Vắc-xin Rubella an toàn hiệu quả, khi được dùng cho trẻ em thường phối hợp với vắc-xin sởi và quai bị. Ở một số nước phát triển, bệnh Rubella gần như đã được loại trừ nhờ chương trình tiêm chủng cho trẻ em. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải đảm bảo đạt được và duy trì tỷ lệ tiêm chủng cho trẻ trên 80% tránh sự lây truyền của Rubella sang tuổi lớn hơn.

BS. Trần Kim Anh

Ngủ ngáy ảnh hưởng đến khả năng học tập của trẻ

Theo nghiên cứu đăng trên Tạp chí Y học "The Journal of Laryngology & Otology" thì ngáy là một rối loạn giấc ngủ và có thể gây nên nhiều hậu quả khác. Kèm với những vấn đề hô hấp trong khi ngủ thì ngủ ngáy khiến trẻ có những khó khăn trong việc tập trung và học tập.

Các nhà nghiên cứu ở Đại học Göteborg- Thụy Điển đã theo dõi 1320 trẻ em dựa trên dữ liệu y tế quốc gia về trẻ em ở Thụy Điển để xác định ngủ ngáy do đâu và ảnh hưởng đến sức khỏe, việc học của trẻ như thế nào ?

Thông qua việc trả lời câu hỏi của bố mẹ các cháu, bác sĩ điều trị, các nhà nghiên cứu đã phân tích những rối loạn hô hấp và rối loạn giấc ngủ ở trẻ.

Kết quả cho thấy rằng có 4,8% trẻ em có những rối loạn hô hấp trong khi ngủ và ngáy ngủ dai dẳng chủ yếu là do viêm amiđan, viêm, viêm vòm họng.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng nhiều phụ huynh không nhận thức được những rủi ro liên quan với chứng ngáy ngủ thường xuyên ở trẻ em.

Các nhà khoa học cũng nhận thấy rằng những trẻ em bị ngủ ngáy dai dẳng thường có chất lượng cuộc sống giảm đáng kể và có những khó khăn trong việc tập trung và học hành, nhưng chỉ có khoảng một phần ba số trẻ em ngáy ngủ đã tìm sự giúp đỡ của bác sĩ !

Ngủ ngáy hay còn gọi là ngáy khi ngủ, là triệu chứng xảy ra trong lúc ngủ: vùng họng sau bị hẹp lại. Khi người ngủ hít thở, một lượng khí vào, nhưng do đi qua một vùng hẹp hơn làm các niêm mạc mô xung quanh rung lên tạo nên một loại âm thanh mà người ta gọi đó là ngáy. Vùng hẹp đó có thể ở vùng mũi, miệng hoặc là họng. Những âm thanh này thường gây khó chịu cho những người xung quanh, tuy nhiên người ngủ ngáy lại thường không nghe và biết việc đó.

Tóm lại, giấc ngủ không chỉ tốt cho sức khỏe thể chất mà còn cho sức khỏe tinh thần. Bên cạnh đó nếu trẻ có những giấc ngủ ngon còn giúp cho trẻ giữ được thân hình cân đối, một cân nặng ổn định và trên hết đó là có kết quả học tập tốt hơn, một trí nhớ tốt hơn !!

Bs Ái Thủy

(theo Top Sante)

10 thực phẩm dễ tiêu hóa nhất bạn nên ăn dịp lễ Tết

Vào những dịp lễ Tết, hầu hết các gia đình đều chuẩn bị thật nhiều đồ ăn và thức uống ngon để thưởng thức trong dịp sum họp gia đình, gặp gỡ bạn bè, khách khứa. Và chắc chắn cơ thể của bạn sẽ bị quá tải với các loại đồ ăn thức uống khiến bạn luôn cảm thấy khó chịu, đầy bụng.

Để không gặp phải tình trạng này, bạn cần ghi nhớ ngay cho mình 10 thực phẩm sau đây sẽ giúp bạn tiêu hóa tốt hơn trong dịp nghỉ lễ Tết:

1. Gạo lứt

Gạo lứt chứa chất glytation chống nhiễm xạ và giúp tiêu hóa tốt. Ngoài ra, nó còn chứa chất a-xít phitin có vai trò đào thải các chất độc qua ruột. Tuy nhiên, do gạo lứt có chứa nhiều chất xơ nên ăn nhiều có thể gây cồn cào ruột gan. Do đó bạn nên ăn một lượng vừa đủ sẽ rất tốt cho cơ thể.

2. Nước cam ép

Nếu bạn tiêu thụ nước ép cam hàng ngày, bạn sẽ loại bỏ được nguy cơ táo bón và đặc biệt nó giúp làm sạch đường tiêu hóa. Ngoài ra, nước cam ép còn có tác dụng hạn chế chất độc thải tích tụ rất tốt cho hệ tiêu hóa. Do đó, trong những ngày Tết bạn đừng quên thưởng thức loại nước uống này.

3. Sữa chua

Sữa chua là thực phẩm tốt cho tiêu hóa, nhất là khuẩn lactic trong sữa chua cũng sẽ tăng cường sự dẻo dai cho đường ruột. Đối với những người mắc các bệnh đường ruột như đau dạ dày, đầy hơi, tiêu chảy hay táo bón có thể giảm bớt sự khó chịu bằng cách bổ sung vào khẩu phần ăn 1 - 2 hộp sữa chua mỗi ngày, vừa tốt cho da lại vừa bổ dưỡng cho sức khỏe.

4. Quả mận khô

Nếu bạn là tín đồ ăn vặt trong ngày Tết, hãy tích cực thưởng thức đồ ăn này, vừa hấp dẫn vừa tốt cho tiêu hóa của bạn. Trong mận khô có chứa chất xơ và chất oxy hoá giúp cho hệ tiêu hoá hoạt động một cách bình thường, giảm cholesterol và lượng đường trong máu và giảm nguy cơ ung thư ruột kết.

5. Nước ép mâm xôi

Uống nước ép mâm xôi thường xuyên sẽ giúp bạn cải thiện hệ tiêu hóa và làm dịu niêm mạc dạ dày, có tác dụng giảm sự khó chịu bạn thường phải chịu ở bộ phận này bằng các cân bằng các loại axít có trong dạ dày.

6. Đu đủ

Đu đủ là một trong những thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa. Trong đu đủ có chứa một loại enzyme tiêu hóa có tên gọi là papain. Loại enzyme này có chức năng phá vỡ thức ăn và tiêu hóa hết protein, giúp giải phóng khí cùng hơi trong bụng. Sau đó, thức ăn được chuyển hóa hết và sẽ không gây đầy bụng. Vì vậy đừng quên nạp loại trái cây này trong ngày Tết.

7. Quả bơ

Quả bơ nổi tiếng là trái cây có hương vị ngon lành và nhiều lợi ích đối với sức khỏe. Bơ giúp bạn chữa các bệnh liên quan đến dạ dày. Trái cây này có tác dụng tiêu hóa các enzyme, tiêu hóa thức ăn, phá vỡ chất béo, từ đó giúp bạn chống lại bệnh đau dạ dày.

8. Nước chanh nóng

Nếu bạn biết trước mình thường gặp triệu chứng khó tiêu vào những ngày Tết, bạn có thể chuẩn bị đồ uống này trước tham gia bất cứ cuộc vui ăn uống nào. Bạn hãy pha một thìa nước cốt canh vào ly nước ấm, uống trước bữa ăn sẽ ngăn ngừa chứng đầy bụng bởi vì chanh hỗ trợ thêm a-xít cho dạ dày. Bên cạnh đó, chanh còn giúp chống lại vi khuẩn trong thức ăn.

9. Chuối

Sẽ thật là lãng phí nếu bạn bỏ quả những quả chuối chín, loại quả thường xuyên được sử dụng trong ngày lễ Tết. Bởi vì chuối có khả năng chống rối loạn đường ruột hữu hiệu. Ngoài ra, nó cũng tốt cho những người bị loét đường ruột mạn tính hay làm giảm kích thích lớp màng dạ dày. Không chỉ vậy, chuối còn chữa bệnh ợ nóng nhờ vào công dụng giúp giảm độ a-xít của nó.

10. Khoai lang

Đây là một nguồn chất xơ dồi dào giữ cho đường tiêu hóa của bạn luôn khỏe mạnh và giúp bạn tránh tình trạng đầy hơi, khó chịu những những ngày lễ Tết kéo dài. Ngoài việc cung cấp carbohydrates có lợi cho sức khỏe lang cũng có nhiều vitamin B6, mangan, vitamin C rất tốt cho cơ thể.

Hồng Nam

(Ảnh minh họa: Internet)

Thêm bằng chứng vi

Bất thường não nghiêm trọng có thể được phát hiện thông qua các xét nghiệm hình ảnh thần kinh ở giai đoạn sớm, thậm chí ngay trước khi có sự vôi hóa nội sọ và tật đầu nhỏ trước đây đã được liên hệ với nhiễm vi-rút Zika. Quan sát này dựa trên trường hợp một phụ nữ bị nhiễm vi-rút khi đến Trung Mỹ vào tuần thứ 11 của thai kỳ. Đây là nghiên cứu đầu tiên báo cáo phân lập vi rút Zika gây nhiễm từ mô thai nhi trên nuôi cấy tế bào.

Vi-rút được phân lập từ mô não của thai nhi trong một dòng tế bào đại diện cho tiền thân tế bào thần kinh.

Các nhà nghiên cứu đã lập bản đồ toàn bộ bộ gen của vi-rút và phát hiện tám đột biến phân biệt vi-rút này với các chủng Zika được báo cáo trước đây ở Trung Mỹ. Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng một số đột biến có thể liên quan với sự thích nghi của vi-rút với não của thai nhi. Nghiên cứu cũng giúp khẳng định mối quan hệ nhân quả giữa vi-rút Zika và tổn thương nghiêm trọng hệ thần kinh trung ương của thai nhi. Vi-rút phân lập từ não của thai nhi này cũng có thể sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu vi-rút Zika thử nghiệm. Nghiên cứu này được công bố trên Tạp chí New England Journal of Medicine

BS Cẩm Tú

(Theo THS/ Univadis)

Dụng cụ sưởi ấm trong giá rét: “Lạnh người” vì... sưởi ấm

Trời rét đậm rét hại, nhiều người dân tận dụng đủ các phương cách khác nhau nhằm chống rét. Tuy nhiên, những vụ tai nạn từ sưởi ấm gần đây liên tục xảy ra, gây hậu quả vô cùng đáng tiếc. Thậm chí cả những thiết bị sưởi ấm phổ biến trong các gia đình, nhưng do chủ quan hoặc sử dụng thiếu hiểu biết nên đã không đem lại sức khỏe và an toàn cho người sử dụng. Cẩn thận và nắm rõ ưu nhược điểm của các thiết bị để chống rét an toàn không bao giờ là thừa...

“Hung thần”... lò sưởi than

Thông tin từ Khoa Hồi sức tích cực chống độc (BV đa khoa tỉnh Nghệ An) cho biết, chỉ trong 3 ngày bệnh viện tiếp nhận 7 bệnh nhân ngộ độc ngạt khí than, trong đó có 3 sản phụ mới sinh con đến từ các huyện Nam Đàn, Thanh Chương và thị xã Cửa Lò.

Khi đốt than, củi sưởi ấm, cần mở cửa thông thoáng và có người lớn canh chừng.

Sáng 26/1, BVĐK Nghệ An cấp cứu 4 nạn nhân trong một gia đình bị ngộ độc khí carbon monoxide (CO) trong tình trạng nguy kịch do đốt than sưởi trong phòng kín, còn một cháu bé 18 tháng tuổi đã tử vong. 5 nạn nhân trong vụ ngộ độc than này đều trú tại thị trấn Nam Đàn (huyện Nam Đàn, Nghệ An) là các thành viên trong một gia đình, gồm chị Nguyễn Thị Nga (20 tuổi), bà Nguyễn Thị Tiến (40 tuổi, mẹ ruột chị Nga), chị Đậu Thị Hạnh (17 tuổi, em chồng chị Nga) và hai cháu bé: bé gái 18 tháng tuổi và bé trai 1 ngày tuổi con chị Nga. Nguyên do người nhà đốt than củi để xông và sưởi ấm cho sản phụ trong khi diện tích phòng kín chỉ khoảng 15m2, khí độc từ lò than đã khiến cả 5 người ngủ trong phòng bị mê man, bất tỉnh. Đến hôm nay, sau 3 ngày nhập viện điều trị, được các y bác sĩ nỗ lực cứu chữa, các bệnh nhân điều trị tại BV đa khoa Nghệ An sức khỏe tiến triển tốt hơn. Riêng bé gái 18 tháng tuổi đã tử vong do ngộ độc khí.

Đêm 25/1, sản phụ P.T.G. (24 tuổi, ở thị xã Cửa Lò) vừa sinh con một tuần tuổi cũng phải nhập viện vì sưởi ấm bằng than trong phòng đóng kín. Người nhà nạn nhân cho biết buổi tối gia đình đốt than củi sưởi ấm hai mẹ con trong phòng kín, chỉ khoảng 3 giờ đồng hồ thì phát hiện sản phụ co giật, phải chuyển cấp cứu. Rất may cấp cứu kịp thời nên hiện sản phụ đã hồi sức trở lại, cháu bé cũng an toàn.

Cách đó hơn một tháng, tháng 12/2015, vợ chồng anh Nguyễn Văn Hùng (20 tuổi) và Lê Thị Thúy Kiều (19 tuổi, cùng trú thôn Thạnh Mỹ, xã Điện Quang, Quảng Nam) đốt lò than đặt dưới gầm giường sưởi ấm cho con trai là Nguyễn Văn Huy (1 tuổi). Trưa hôm sau, mẹ anh Hùng đi làm về thấy cửa phòng hai vợ chồng con trai đóng kín mít, gọi không thấy ai trả lời, bà phá cửa vào thì phát hiện cháu Huy đã tử vong; hai vợ chồng con trai bất tỉnh nên đưa đi cấp cứu.

Thực tế, việc nhập viện do dùng than sưởi ấm mùa đông không phải là hiếm. Theo thống kê của Trung tâm Chống độc BV Bạch Mai, mỗi năm Trung tâm tiếp nhận cấp cứu 10-20 bệnh nhân ngộ độc do hít phải khí than. Đó là chưa kể nhiều vụ khác được cấp cứu tại các bệnh viện tỉnh. Bên cạnh những ca tử vong, có không ít người không thể trở lại bình thường do não bị ảnh hưởng, thậm chí có người còn sống thực vật.

Một nghiên cứu tại Hà Nội cho thấy, đối với khu vực nội thành, 70% gia đình sử dụng gas, điện và số còn lại dùng bếp than tổ ong để đun nấu sinh hoạt. Còn ở ngoại thành và các tỉnh khác, tỷ lệ này ngược lại là 30% dùng gas, điện và 70% dùng than củi. Nhiều gia đình đã chủ quan dùng luôn bếp lò làm dụng cụ sưởi ấm nên gây họa.

Sử dụng phải biết cách

Hiện nay, ngoài chăn điện, túi sưởi sử dụng khi đi ngủ, nhiều gia đình chọn giải pháp làm ấm không khí cả phòng bằng máy điều hòa, máy sưởi Halogen, quạt sưởi dùng dây mayso...

Gần đây, một số gia đình sử dụng túi sưởi cắm điện. Cũng như bất kỳ loại đồ điện nào, túi sưởi có thể gây họa lớn cho người sử dụng nếu thiếu cẩn thận. Mới đây một bé gái 8 tuổi ở Tuyên Quang đã bị bỏng nặng do vỡ túi sưởi trong khi đang cắm điện. Kỹ sư Nguyễn Huy Bạo, nguyên cán bộ Viện Kỹ thuật Quân sự cho biết, một nguyên tắc khi dùng túi sưởi là không sử dụng túi khi đang cắm điện. Khi cắm điện cũng không được ngồi gần, nên để túi cách xa người tối thiểu 2m. Cần kiểm tra túi trước khi cắm xem có rách mép hay rò rỉ nước hay không.

PGS. Nguyễn Đức Lợi, Viện Nhiệt lạnh, Đại học Bách khoa (Hà Nội) khuyến cáo, ví dụ các loại chăn điện, đệm gối điện có ưu điểm là đưa hơi ấm trực tiếp đến cơ thể chứ không cần phải làm nóng cả không gian phòng nên tiết kiệm điện. Tuy nhiên, sử dụng lại phải rất cẩn thận vì dây may so được bố trí trực tiếp ngay trong chăn, đệm, gối nên rất dễ bị hư hỏng, đứt gãy khi bị gập lại, đặc biệt là chăn vì diện tích rất rộng và phải chịu tác động trực tiếp lực từ cơ thể con người.

Ngoài ra còn có các loại máy sưởi dầu, sử dụng điện để làm nóng dầu chứa trong các thanh sưởi. Loại này thường ít đốt ôxy và tương đối an toàn. Máy sưởi đèn Halogen: an toàn, sinh nhiệt bằng cách đốt cháy ion, phát nóng giống nguyên lý đèn nê-ông. Các loại máy sưởi bức xạ hồng ngoại (quạt sưởi, đèn sưởi, lò sưởi dùng dây may so trực tiếp...) luôn luôn tiềm tàng nguy cơ gây cháy cao. Do đó, phải đặt chúng ở xa ít nhất khoảng 1-2m tùy từng loại. Đây cũng là loại máy sưởi gây khô da, làm da nứt nẻ khó chịu vì tia hồng ngoại mang nhiệt tác động trực tiếp lên bề mặt da.

Riêng về bếp than, củi, đốt gas... đều có nguy cơ rất cao là thiếu ôxy trong phòng, có thể nhiễm độc khí CO, đặc biệt khi sưởi mùa đông người ta thường đóng kín cửa. PGS. Nguyễn Ngọc Tuấn, Chủ nhiệm Khoa Bỏng trẻ em, Viện Bỏng cho biết, trong trường hợp nhất thiết phải đốt than, củi sưởi ấm thì tuyệt đối không được đốt trong phòng kín, tạo không khí thoáng, xa tầm với của trẻ. Đặc biệt, không để trẻ tự trông lẫn nhau, nhất thiết lúc nào cũng phải có người lớn canh chừng trẻ vì chỉ một phút bất cẩn tai nạn có thể xảy ra.

Bình An

Sặc sữa nhận biết và xử trí

( Ngọc Trang - TP.HCM)

Sữa mẹ là nguồn thức ăn quý giá, là nguồn dinh dưỡng cần thiết cho bé phát triển và còn là nguồn kháng thể để giúp trẻ chống lại nhiễm trùng trong giai đoạn đầu đời. Vì vậy, việc cho bé đúng cách để tận hưởng nguồn sữa mẹ quý giá trên là vô cùng cần thiết, nhất là một số bà mẹ chưa có kinh nghiệm nuôi con bằng sữa mẹ hay nữ chuẩn bị hay bắt đầu làm mẹ.

Về sặc sữa có thể do nhiều nguyên nhân, như: do lỗ thông đục ở đầu vú cao su to quá, sữa chảy nhanh, mạnh làm trẻ nuốt không kịp; một số trẻ có thói quen vừa ăn vừa ngủ, miệng ngậm vú sữa vẫn chảy nhưng không nuốt; khi thở mạnh, trẻ có thể hít sữa đưa lên mũi vào khí quản, phế quản gây ra sặc; trẻ 3 - 4 tháng tuổi đã bắt đầu biết nói chuyện, nên người vừa cho bú vừa nói chuyện, trẻ mải hóng chuyện, ngậm sữa trong miệng không chịu nuốt, lúc thích chí, trẻ toét miệng cười, sữa tràn vào khí quản gây sặc.

Về triệu chứng để nhận biết, khi đang bú, bé bỗng ho sặc sụa kèm theo tím tái. Đó là tình trạng bé bị sặc sữa, tình trạng này là do sữa tràn vào đường hô hấp, có thể vào khí quản, đôi khi vào tận phế nang làm tắc đường hô hấp, nếu cấp cứu không kịp thời bé sẽ tử vong vì thiếu oxy. Khi gặp tình trạng này, không ai khác chính là người mẹ ra phải cấp cứu một cách khẩn trương, thật bình tĩnh, nhanh chóng làm cho sữa ra khỏi đường hô hấp, nhanh nhất, đơn giản nhất là dùng miệng mình hút mạnh vào miệng và mũi bé, hút càng nhanh, càng mạnh càng tốt, nếu để chậm sữa sẽ vào sâu trong khí quản khó rút ra, trẻ bị tắc thở lâu, khó cứu. Sau khi hút xong kích thích mạnh vào đầu trẻ, để bé khóc và thở được. Sau đó mới khẩn trương đưa trẻ tới bệnh viện để tiếp tục điều trị, tuyệt đối không đưa đi bệnh viện khi trẻ chưa thở lại được, vì não thiếu oxy trong vài phút sẽ không hồi phục, mà chỉ đưa đi bệnh viện khi đã khai thông cho bé thở lại. Về phòng sặc sữa, không nên cho trẻ vừa bú vừa ngủ, không đùa với trẻ khi đang bú. Khi cho bú nên bế trẻ cao đầu, ở tư thế thoải mái, không nên để gập cổ hoặc ngửa cổ quá, vì gập cổ sẽ gây khó nuốt, còn ngửa cổ thì dễ bị sặc sữa lên mũi. Khi trẻ ho hoặc khóc thì phải ngừng cho bú ngay, không để sữa tiếp tục chảy xuống miệng trẻ.

BS.CKI. TRẦN QUỐC LONG

Cần làm gì khi bé sốt cao?

Sốt là một triệu chứng thường gặp ở trẻ em dưới 3 tuổi, nhất là vào mùa hè cơ thể của trẻ chưa đáp ứng được sự điều tiết của nhiệt độ bên ngoài do hệ thần kinh và hệ nội tiết của trẻ em chưa hoàn thiện. Sốt gây nhiều tác hại cho cơ thể trẻ, có thể gây co giật, thậm chí tử vong, vì vậy các bậc cha mẹ cần phát hiện và có những biện pháp xử lý đúng, kịp thời khi trẻ sốt.

Sốt là hiện tượng tăng thân nhiệt trên 37,50C. Khi nhiệt độ từ 37,5 - 38,50C là sốt nhẹ; từ 38,5 - 390C là sốt vừa; 39 - 400C là sốt cao; >400C là sốt rất cao.

Sốt có thể do nhiều nguyên nhân gây ra nhưng phần lớn là do vi khuẩn, virut. Do cơ thể của trẻ chưa thích nghi ngay với môi trường tự nhiên nên khi nhiệt độ thay đổi, thời tiết nóng bức, trẻ thường ra nhiều mồ hôi dẫn đến cơ thể dễ bị mất nước. Nếu lượng nước bù vào không đủ thì trẻ dễ bị sốt và khi sốt cao dẫn đến tình trạng co giật, thiếu máu não hoặc tổn thương các tế bào thần kinh dẫn tới hôn mê hoặc tử vong. Nếu khỏi sau này hay để lại di chứng tổn thương thần kinh (động kinh, giảm trí nhớ). Sốt cao làm mất nước, cô đặc máu, gây rối loạn nước và điện giải, rối loạn huyết động, nhiễm toan chuyển hóa. Sốt cao từ 40-410C có thể gây rối loạn đông máu, làm giảm các yếu tố đông máu.

Thời tiết mùa hè là điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn phát triển nhanh và xâm nhập cơ thể trẻ gây viêm qua da và xâm nhập vào hệ tiêu hóa của trẻ gây ra các bệnh về đường tiêu hóa. Khi bị tiêu chảy, trẻ vừa mất nước, vừa mất điện giải (clo, natri, kali...) và nếu bị nặng trẻ dễ bị sốc, bị trụy mạch và có thể dẫn đến tử vong.

Có thể dùng khăn lau mát hạ sốt cho bé bằng nước ấm, tránh dùng nước quá lạnh hay quá nóng.

Xử lý đúng cách và kịp thời khi trẻ sốt

Khi trẻ bị sốt, trước hết các bậc cha mẹ cần giúp trẻ tăng cường sự thải nhiệt của cơ thể như cởi bớt quần áo, giảm nhiệt độ trong phòng nếu quá nóng bằng cách mở cửa thông thoáng, sử dụng quạt thông gió. Cho trẻ uống nhiều nước. Trẻ lớn có thể uống tùy thích, trẻ nhỏ chưa biết đòi phải chủ động cho trẻ uống thêm hoặc pha thêm nước vào lượng sữa, tăng các bữa bú cho trẻ. Có thể cho trẻ uống nước hoa quả như nước chanh, nước cam, nước oresol...

Để tăng thải nhiệt có thể đắp khăn mát vùng trán và bẹn cho trẻ. Dùng khăn ấm lau khắp người trẻ. Nước ấm sẽ bốc hơi, làm giãn mạch máu làm trẻ mát.

Mùa hè khi trẻ sốt vẫn cần được tắm rửa, gội cả đầu bằng nước ấm có nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ cơ thể trẻ 3-40C trong vòng 10-15 phút.

Khi trẻ sốt trên 38,5oC cần cho trẻ dùng các thuốc hạ nhiệt. Tổ chức Y tế Thế giới khuyên nên dùng cho trẻ em thuốc paracetamol đơn chất dạng gói hay sirô... vì đây là thuốc hạ sốt dễ sử dụng, hiệu quả hạ sốt nhanh, thường sẽ có tác dụng hạ sốt 30 phút sau khi sử dụng và kéo dài từ 4 - 6 giờ, ít tác dụng phụ. Cần cho trẻ uống đúng liều theo chỉ định là 10 - 15mg/kg/lần, lặp lại sau 4 giờ nếu trẻ còn sốt, thường dùng 3 - 4 lần/ngày, tổng liều tối đa không quá 60mg/kg/ngày. Có thể dùng đường uống hoặc hậu môn nếu trẻ không uống được nhưng hấp thu qua đường hậu môn thường chậm hơn.

Tuy nhiên khi trẻ bị sốt, ngoài dùng thuốc hạ sốt và các biện pháp hạ nhiệt như trên các bậc cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được các thầy thuốc chuyên khoa phát hiện sớm nguyên nhân sốt và xử trí kịp thời, không nên tự ý mua thuốc về điều trị.

ThS. Khiếu Thị Nhung

Những thói quen sống giúp phòng ngừa sa sút trí tuệ

Sa sút trí tuệ là một rối loạn của não bộ làm suy giảm chức năng trí nhớ và nhận thức Người bị sa sút trí tuệ gặp khó khăn trong ghi nhớ, học tập và giao tiếp. Alzheimer là dạng phổ biến nhất của sa sút trí tuệ.

Các nhà nghiên cứu thấy rằng những người trên 50 tuổi có thể giảm đáng kể nguy cơ sa sút trí tuệ với 5 thói quen sống dưới đây:

Có đời sống tình dục tích cực

Một nghiên cứu được công bố trên tờ Age and Ageing chỉ ra rằng những người trên 50 tuổi có đời sống tình dục tích cực có chức năng nhận thức tốt hơn do giải phóng các hormon như oxytocin và dopamin trong quá trình giao hợp. Trên thực tế, các nhà nghiên cứu cũng quan sát thấy nam giới hoạt động tình dục tích cực có điểm số cao hơn 23% trong các bài kiểm tra về ngôn từ và 3% khi trả lời câu đố.

Giảm căng thẳng và lo âu

Theo nghiên cứu trên tờ Current Opinion in Psychiatry, lo âu và căng thẳng kéo dài có liên quan tới thoái hóa cấu trúc và suy giảm chức năng nhận thức, điều này có thể làm tăng nguy cơ bị các rối loạn tâm thần kinh, bao gồm sa sút trí tuệ và trầm cảm.

Tăng cường hấp thu vitamin C

Các nhà nghiên cứu thấy rằng những người bị sa sút trí tuệ có lượng vitamin C thấp hơn so với những người không bị sa sút trí tuệ hoặc Alzheime. Bằng cách bổ sung những loại thực phẩm như nước chanh, amlas, hoa quả và các nguồn vitamin C khác, bạn có thể phòng ngừa được rối loạn này.

Bổ sung vitamin D

Lượng thấp vitamin D, đặc biệt khi có tuổi, có thể làm tăng nguy cơ bị sa sút trí tuệ hoặc Alzheimer. Nghiên cứu này gồm khoảng 1658 người trên 65 tuổi được xét nghiệm vitamin D. Khoảng 7 năm sau, người ta thấy rằng những người có lượng vitamin D thấp tăng 53% nguy cơ bị sa sút trí tuệ.

Kiểm soát đường huyết

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng kiểm soát đường huyết và kiểm soát bệnh tiểu đường có thể giúp phòng ngừa sa sút trí tuệ và bệnh Alzheimer. Bệnh nhân tiểu đường tăng 50% nguy cơ bị chẩn đoán sa sút trí tuệ.

BS Cẩm Tú/Univadis

(theo THS)